Za nami Dzień Wszystkich Świętych, trochę inny w tym roku, jak wiele innych tegorocznych wydarzeń. W tradycji żydowskiej nie ma bezpośredniego odpowiednika naszych Zaduszek, czy uroczystości Wszystkich Świętych, kiedy to zbiorowo odwiedza się groby bliskich.
W judaizmie pamięć zmarłego czci się przede wszystkim w dniu rocznicy jego śmierci, nazywanym Jorcait. Jorcait dotyczy zmarłych z najbliższej rodziny, czyli rodziców, małżonków, dzieci i rodzeństwa.
Podczas tego święta przez całą dobę, tradycyjnie od zachodu słońca w dniu poprzedzającym rocznicę śmierci, pali się święcę w domu lub w Synagodze, ale także na cmentarzu. Odwiedza grób zmarłego oraz uczestniczy w nabożeństwie, podczas którego odmawiany jest Kadisz.
Czy Kadisz to modlitwa za Zamarłych?
Kadisz mimo, że powszechnie się tak uważa, nie jest modlitwą za zmarłych, a modlitwą wysławiającą “Imię Boga”. Jest to jedna z najważniejszych modlitw w judaizmie będąca składnikiem wszelkich żydowskich modłów zbiorowych.
Modlitwa wysławiająca Imię Boże, wyraża poddanie się woli Boga oraz wzywa do rychłego i wyczekiwanego nadejścia Mesjasza i Królestwa Bożego. Uczy ona, że nawet w tak smutnym i ciężkim dniu próby, jak śmierć kogoś bliskiego, należy pamiętać o jego uświęcaniu.
Minjan i syn
Odmawianie Kadiszu wymaga obecności minjanu, czyli 10 dorosłych pod względem religijnym mężczyzn. Dlatego podczas żałoby, przez pierwszych siedem dni, zwanych Sziwa, należy odwiedzać żałobników, zapewnić im opiekę, łącznie z dostarczaniem i zapewnieniem posiłków i umożliwić, dzięki obecności minjanu odmawianie Kadiszu. Żałobnicy są zwolnieni z wszelkich czynności związanych z pogrzebem, którymi w ich imieniu zajmuje się Bractwo Pogrzebowe, zwane Chewra Kadisza.
Kadisz zazwyczaj odmawia mężczyzna, dlatego tak ważne w judaizmie jest posiadanie syna, który po śmierci rodziców, będzie mógł odmówić modlitwę. Z zasady poza żałobnikiem Kadisz odmawia kantor.
Jizkor, czyli pamiętaj!
Bezpośrednia modlitwa za zmarłych nazywa się Jizkor “Pamiętaj” i jest odmawiana w Synagodze 4 razy w roku – w najważniejsze żydowskie święta takie jak: Jom Kipur – Dzień Pojednania, ostatni dzień Sukot, czyli Święto Szałasów, w Pesach i Szawout, czyli Święto Tygodni.
Zwyczaje i obrzędy pogrzebowe, mają bardzo bogatą symbolikę w judaizmie. No, ale to już chyba nas nie dziwi 🙂
Nienaruszalność cmentarza
Cmentarz – obok mykwy i Synagogi – należy do najważniejszych obiektów każdej społeczności żydowskiej. Jest miejscem, w którym ciała zmarłych mają oczekiwać nadejścia Mesjasza. Dlatego tak ważna jest zasada nienaruszalności grobu. W odróżnieniu od cmentarzy innych wyznań, gdzie po upływie jakiegoś określonego czasu, dopuszcza się rozkopanie grobu, usunięcie szczątków i złożenia w tym miejscu kolejnych zwłok, żydowski grób nie może być otwierany.
Bo jak mówi Talmud:
“Zabrania się przenoszenia zmarłych i kości ich z miejsca, w którym spoczywają”.
Dom Życia czy Śmierci?
Sam cmentarz, w języku hebrajskim jest nazywany “bejt kwarot” (Dom Grobów), “bejt chaim” (Dom Życia), “bejt olam” (Dom Wieczności), a także czasami “bejt awot” (Dom Ojców).
Zapraszamy też na nasz spacer po Cmentarzu Żydowskim, pełnym mistyki i symboliki!
W języku polskim funkcjonuje słowo “kirkut”. Określenie jest prawdopodobnie wynikiem spolszczenia niemieckiego słowa Kirchhof, oznaczającego dziedziniec lub cmentarz przykościelny.
Nam się chyba najbardziej podoba nazwa “bejt chaim”, czyli Dom Życia, która mówi, że cmentarz to nie koniec, a dopiero początek …
Może Cię też zainteresuje?
