“Dusza człowiek” – Józio z Wałbrzycha na Krakowskim Festiwalu Filmowym!
Dziś wieczorem, po zachodzie słońca – chyba bez zaskoczenia 🙂 w Izraelu i wielu żydowskich domach na świecie, zapłonie pierwsza chanukowa świeczka. Chanuka to jedno z najradośniejszych świąt żydowskich, które obchodzi się przez osiem dni. W czasie jego trwania, każdego dnia po zapadnięciu zmroku zapala się jedną świecę na chanukowym dziewięcioramiennym świeczniku, zwanym Chanukija.
Ale …ale… coś tu nie gra? osiem dni – osiem świec, to dlaczego Chanukija jest dziewięcioramienna? Nie, to nie pomyłka, mimo, że z liczeniem, czasem u mnie kiepsko… 🙂 Dziewiąte ramię świecznika, to tzw. szames – czyli pomocnik – świeczka, od której płomienia odpala się kolejne świece.
Drejdel – zakręć bączka – zgarnij chanukija gelt
Współcześnie w Izraelu Chanuka, to czas radości i zabawy, zwłaszcza dla najmłodszych. Najpopularniejszą zabawą chanukową dla dzieci i tych mniejszych i tych całkiem dużych 🙂 jest tzw. drejdel, czyli czworoboczny bączek.
Na jego ściankach znajdują się cztery hebrajskie litery: n, g, h, f/sz, które są pierwszymi literami zdania „Nes gadol haja szam”, co oznacza „Cud wielki zdarzył się tam”. Gra się na pieniądze, orzechy i tzw. chanukija gelt, czyli “czekoladowe” pieniążki.
Chanuka – Cud w Świątyni
A gdzie zdarzył się ten cud? no oczywiście w Świątyni Jerozolimskiej, jakżeby inaczej 🙂
Geneza Chanuki związana jest z wydarzeniami, które miały miejsce w Świątyni Jerozolimskiej w 165 lub 164 roku p.n.e. kiedy władca Palestyny, Antioch IV z hellenistycznej dynastii Seleucydów postanowił zmusić Żydów do porzucenia swych obyczajów, tradycji i wiary mojżeszowej i przyjęcia obyczajów greckich.
Władca złupił Świątynię, umieścił w niej greckie posągi, utworzył w niej miejsce kultu Zeusa i zbudował ołtarz, na którym złożył ofiarę.
Cud oliwy
Działania Antiocha IV stały się przyczyną wybuchu powstania narodowowyzwoleńczego, zwanego Powstaniem Machabeuszów. Powstańcy zwyciężyli potężną armię Seleucydów, zdobyli Jerozolimę i odzyskali Świątynię.
Zwycięski Juda chciał dokonać jej rytualnego oczyszczenia, ale odnaleziono tylko jeden dzban oliwy zabezpieczonej pieczęcią arcykapłana, która byłaby koszerna i zdatna do użycia. Taka ilość powinna wystarczyć na utrzymanie w lampie Menory, płomienia tylko przez jeden dzień, ale płomień utrzymywał się aż przez osiem dni. Święto Chanuka upamiętnia owo cudowne wydarzenie.
Chanuka, czyli 25 milionów pączków…!
Sama nazwa święta pochodzi od czasownika “chanach” oznaczającego właśnie “poświęcać”, “uświęcać” – inaugurować. Tradycyjne potrawy chanukowe to m.in. przyrządzane na oleju – na pamiątkę cudu oliwy, placki ziemniaczane zwane lateks oraz nadziewane konfiturami pączki, czyli sufganije.
Podobno w Izraelu w czasie Chanuki zjada się rokrocznie ponad 25 milionów pączków.
Wow! To ponad 3 razy więcej, niż wynosi populacja tego kraju! Ale…ale… podobno w Chanukę nie tuczą… 🙂 także tego, kto chętny na pączka? 🙂
Chanuka, czyli “żydowska gwiazdka”?
Chanuka to święto radości, nazywane również świętem świateł, a czasami “żydowska gwiazdką”, gdyż zazwyczaj wypada w okolicach chrześcijańskiego Bożego Narodzenia. Nie ma z tym świętem nic wspólnego, no może po za światłem właśnie, które w grudniu rozbłyska również wszem i wobec na bożonarodzeniowych choinkach. To również czas wręczania prezentów, spotkań z rodziną, imprez zabaw i spotkań z przyjaciółmi na co wieczorne zapalanie świec.
Wpadniesz na “trzecią” świeczkę?
Popularne są więc zaproszenia – wpadniesz do nas na “drugą lub piątą świeczkę” ?
A kto ma ochotę wpaść do nas na “trzecią świeczkę”, czyli nasze trzecie Gadanie na Ekranie: Pejsy, jarmułki, strejmle i peruki, czyli magiczny świat Chasydów” – zapraszamy tutaj:
Chag Chanuka Sameach! Radosnej Chanuki!
Please follow and like us:
