#23 Za zepsucie czulentu straszyła go po śmierci. Duchy grożą zza grobu!”

Duchy, strachy, dybuki – dynie, kościotrupy – tak… tak… to już ten czas!

A że Szabat, a jak Szabat to czulent – w dodatku z duchem w roli głównej  – to podrzucamy tu naszą AudioGadaninkę z “mrożącą krew” w żyłach historią z 1933 r.

Recz dotyczy czulentu, Mordki Mendla, ducha Pani Mendlowej i garnka Pani Szalitowej. Do tego ważną role odgrywa Rabin i dziesięciu prawowiernych Żydów, czyli minjan.

Ale po kolei – zacznijmy od czulentu!

Czulent to tradycyjna potrawa kuchni żydowskiej, spożywana w  Szabat. Szabat, ja wiemy, zaczyna się w piątek o zachodzie słońca i kończy w sobotę o tej samej porze. Tak jak Bóg po sześciu dniach pracy odpoczął, tak samo Żydzi odkładają siódmego dnia tygodnia pracę. To czas kiedy się modlą, śpiewają religijne pieśni, zakładają odświętne stroje, zapalają szabasowe świece i jedzą specjalne świąteczne potrawy.

Czulent, a zakaz palenia ognia

Obowiązuje ich też całkowity zakaz pracy, a jednym z zakazów szabasowych jest też zakaz palenia ognia. Nakaz ten spowodował, powstanie specjalnych przepisów kulinarnych np. na czulent.

Czulent to rodzaj wolno gotowanego, duszonego gulaszu, przyrządzanego z koszernego mięsa, fasoli, cebuli, kaszy jęczmiennej lub jaglanej, z dodatkiem rosołu oraz przypraw. Czasami w jego skład wchodzą też gotowane jajka.

Szbaśnik na czulent

Wobec szabatowego zakazu rozpalania ognia, czulent przygotowywano zazwyczaj przed jego rozpoczęciem, a następnie pozostawiano w rozgrzanym piecu, by dogotował się w ciągu nocy i był gotowy na sobotni obiad.

Dawniej, noszono przygotowany czulent do miejscowej piekarni, żeby udusił się – w powoli stygnącym piecu chlebowym. Takie wydzielone w piecu miejsce, służące do przechowywania ciepłych potraw, nazywano „szabaśnikiem”.

Z powodu czulentu czasami straszyły też duchy!

Dlaczego?

Posłuchaj naszej AudioGadaninki i niezwykłej historii, którą 8 grudnia 1933 roku opublikowała gazeta “Nowiny Codzienne”, pod tajemniczym tytułem: “Za zepsucie czulentu straszyła go po śmierci. Duchy grożą zza grobu!”.

Spodobała Ci się nasza historia?

Już wkrótce będziesz mógł wyruszyć z nami na spacery po dawnej żydowskiej Warszawie. Wypatruj naszych Audioprzewodników! które zabiorą Cię na spacery z wyobraźnią, po nie istniejącym już żydowskim świecie.

Kto ma chęć się wybrać?

Szabat Szalom i udanego weekendu!